Restauratie cementrustiek

Cementrustiek is een Nederlandse term die verwijst naar de techniek van het imiteren van natuurlijke materialen in cement of kalk. In cementrustiek onderscheiden we “rocaille” een techniek waarbij structuren worden gemaakt die lijken op natuursteen, terwijl “faux-bois” zich richt op het nabootsen van hout in een mortel.

Cementrustiek of Simili pierre is een enigszins vergeten vaardigheid en stijl die weer in de belangstelling komt na lange tijd als achterhaald of verouderd te zijn beschouwd. Slechts een handvol ambachtslieden beoefenen deze autodidacte kunstvorm, wat extra aandacht vraagt bij een restauratie.

Dankzij de ontwikkeling op het gebied van versterkt cement en hoog hydraulische kalk konden metselaars destijds structuren zoals kiosken, balustrades, banken, bruggen, trappen en leuningen versieren met imitaties van takken en boomstammen die met de hand werden gemodelleerd in verse mortel.

Het Parijse park Buttes-Chaumont was in 1867 een van de eerste plekken waar de cementrustiek techniek op grote schaal werd toegepast. Hier werd een fantastisch decor gecreëerd met rotswanden, grotten, namaakbossen en andere rotstuinen, allemaal gemaakt met beton op metalen frames. De cementmix werd op een stalen constructie aangebracht en vervolgens met de hand gemodelleerd om op rotsformaties te lijken. Verweerde takken, boomstronken en oude planken werden allemaal behandeld als sculpturale objecten, waarbij hun schijnbare fragiliteit werd tegengesproken door de steenachtige hardheid van het beton. 

Roestende wapening is de belangrijkste oorzaak van schade aan cementrustiek.

Voordat herstellingen worden uitgevoerd, moet er een vooronderzoek plaatsvinden en de bestaande toestand gedocumenteerd worden. 

Het cementrustiek kan onderhevig zijn aan weersinvloeden en roesten van de ijzeren onderdelen kan leiden tot verval van de constructie. Daarom is inspectie en goed onderhoud een vereiste. Het is belangrijk om regelmatig te kijken naar roestsporen, scheuren, afgebroken delen, vandalisme en graffiti tot beplanting rondom het werk. De begroeiing moet jaarlijks gecontroleerd worden en invasieve begroeiing verwijderd. Algen en mossen kunnen sfeerbepalend zijn, maar ook storend voor de leesbaarheid. Open voegen en barsten moeten gedicht worden met een compatibele restauratiemortel om te voorkomen dat water in de constructie loopt. Langdurig vocht en inwatering door scheuren veroorzaakt roestvorming aan het ijzeren geraamte en wapening.

Restauratie van cementrustiek

Als restauratoren van steenachtige materialen hebben wij de kennis en ervaring met betonnen erfgoed en een hart voor cementrustiek of simili-pierre.

Zo gebruikt De Vink Restauratiewerken een aan het object aangepaste herstelmortel op basis van het vooronderzoek en materiaalanalyse. De mortels moeten namelijk compatibel zijn met de bestaande constructie op vlak van eigenschappen (hechting, uitzetting, porositeit…), kleur en textuur. Zo dupliceren wij de herstelmortel op basis van de originele granulaten om kleurverschillen te beperken en de authenticiteit te bewaren.

Met respect voor de monumentale constructie maken onze specialisten een proefvlak welke we afstemmen op het handschrift van het cementrustiek.

Indien aangewezen of naar historisch model kan een oppervlakte afwerking of bescherming worden aangebracht. Ook hier volgen wij het historische voorbeeld in techniek en materiaal keuze.

Geef cementrustiek weer toekomst

Ben jij in het bezit van of beheer je een cementrustiek object dat onderhoud of een conditiemeting behoeft? Neem dan gerust contact met ons op. Wij onderzoeken graag wat wij kunnen doen om dit object weer te laten stralen.

Toegepaste ambachtelijke technieken en innovaties:

• Bouwhistorisch onderzoek naar gebruikte materialen en technieken.
• Kleurhistorisch onderzoek.
• Vervaardigen van originele cementrustiekmortel.
• Reproductie en herstel monumentaal cementrustiek
• Periodiek conserverend onderhoud
• Restauratie van sculpturen en ornamenten.
• Aanbrengen historische gepigmenteerde afwerking.