Restauratie 'Molen Windlust' te Wassenaar
Het restaureren van molens is toch wel één van onze grootste passies. Deze prachtige stukjes monumentaal erfgoed zijn bakens in ons Nederlands landschap. Zo gaan wij komende maanden aan de slag voor de Gemeente Wassenaar aan de korenmolen ‘De Windlust’, gelegen in het centrum van Wassenaar.
Molen met een geschiedenis
De stenen korenmolen wordt in 1668 gebouwd aan de rand van het toenmalige dorp. De onderbouw, die nu wit is gepleisterd, wordt dan uitgevoerd in metselwerk van rode baksteen en heeft een houten bovenbouw. Rond 1700 wordt het hout vervangen voor metselwerk in gele ijsselsteen. De molenaarswoning is deels uitgevoerd in schoonmetselwerk en deels van een kalk kalei. Deze afwerking die het midden houdt tussen kalkverf en kalkstuc werd van origine aangebracht om de zachte bakstenen te beschermen tegen de weersinvloeden.
Wassenaar omarmt de molen
Korenmolen ‘Windlust’ is voor veel inwoners van Wassenaar een ‘icoon’. Een beeldbepalend rijksmonument voor het dorpsgezicht.
Tegelijkertijd is de molen dankzij de inpandige galerie een belangrijk platform voor lokale kunstenaars en zo een bron van inspiratie voor bezoekers. Op zaterdagen stellen de molenaars de molen open ter bezichtiging en malen het lekkerste pannenkoekenmeel van heel Nederland. U begrijpt, ze kunnen niet wachten tot de restauratie hun trots in ere hersteld en zij bezoekers weer kunnen verwelkomen.
Voortraject naar de restauratievisie
Onderzoek, onderzoek, onderzoek en dan de restauratie.
Als goed huisvader neemt de gemeente als eigenaar van de molen het restaureren en onderhouden van het Wassenaarse erfgoed als een serieuze taak. Zo kunnen ook de generaties na ons nog kennis nemen van onze monumenten.
Voorafgaand aan de restauratie zijn wij samen met onze partners, jaren geleden, begonnen met het inventariseren van gebreken en het uitwerken van de restauratievisie en plan van aanpak. Inpandige problematiek door zakkend- en optrekkend vocht, in combinatie met materialen die niet samengaan met de historische ondergronden, zorgen voor ontsierende zout uitbloei op de binnenmuren. De voorzetwanden in de molenaarswoning zijn door schimmels aangetast en de gipsafwerking op de wanden zwellen door vochtoverlast.
Vocht en schimmel teisteren de woning
De stenen molenromp boven de stelling is voorzien van een hydrofuge laag die het metselwerk afsluit. Regenwater, wat door ontbrekende voegen en scheuren in het metselwerk in de muur komt, kan nauwelijks uittreden waardoor de muren verzadigd zijn van vocht en een voedingsbron vormen voor mos en algen.
Een boorkern in het metselwerk wordt in het laboratorium onderzocht en vertelt ons de huidige conditie van het metselwerk en de geheimen van de historische kalkmortel in materiaal en samenstelling.
De houten vloerbinten, schoren, kozijnen etc. die daardoor continue vochtig zijn worden zacht en broos. Middels röntgen zijn de lasnaden van het wiekenkruis onderzocht. Geen moment te vroeg want de uitkomst van de inspectie heeft ertoe doen besluiten de molen op non actief te stellen om de veiligheid te borgen.
Met de gemaakte 3D scan zijn alle gebreken en actiepunten overzichtelijk ingetekend.
Maart 2021, start van de restauratie.
Met het gaan van de wieken komen de steigers
We gaan de tuin inrichten voor de restauratie en plaatsen containers en bouwhekken. Voor het verwijderen van de wieken is een grote kraan nodig en wordt een deel van het molenplein tijdelijk afgezet. Onder toezicht van de molenaars brengt de plaatselijke bakker een heerlijke taart en verse koffie voor deze feestelijke gebeurtenis.
De steigerbouwers maken het mogelijk om straks de werkzaamheden veilig uit te voeren. Op de bouwhekken hangen nu doeken met leuke weetjes over de molen.
Aangetaste houten schoren die zorgen voor een onveilige omgeving worden uit voorzorg verwijderd en destructief onderzoek en proefvlakken aan metsel- en pleisterwerk zijn gestart.
Kennis overdracht is een onderdeel van de restauratie.
Wist u dat de restauratie aangewezen is als Restauratie Opleiding Project, ROP? Middels masterclasses delen de specialisten hun kennis aan toekomstige vakmannen uit het hele land.
Natuurlijk verwelkomen wij enthousiaste leerlingen die een stageplaats zoeken. Is een job in de restauratie iets voor jou, neem dan contact met ons op dan helpen we je graag verder.
April 2021
Wat is het geheim van gezond ouder worden.
Het is eind april en de restauratie van de molen is in volle gang. Terwijl de steigers rondom de molen zijn opgebouwd, is het cementhoudende stucwerk onder de omloop van de bakstenen verwijderd. Een arbeidsintensieve klus, maar erg belangrijk voor de toekomst van het monument. Met vocht verzadigde delen kunnen nu namelijk weer “ademen” en krijgen de kans om op te drogen. Hierdoor zal vorstschade, houtrot en scheurvorming in het metselwerk in de toekomst afnemen.
Nu de cementhoudende stuclaag is verwijderd, komen oude reparaties weer in zicht. Er zijn voorheen bijvoorbeeld scheuren in de molenromp gedicht en stenen zijn vervangen. Het resultaat van eerdere ingrepen heeft geresulteerd in een lappendeken aan verschillende stenen en gebruikte mortels. Net zoals wij littekens hebben, heeft de molen die dus ook.
Het maakt niet uit dat je oud bent maar hoe je oud bent.
Zo ontstaat er een levensgeschiedenis van het gebouw. Erg handig om te weten, bijvoorbeeld als er problemen ontstaan zijn door foutieve reparaties uit het verleden! De ingrepen met afwijkende materialen botsen met de historische molenromp. Hierdoor raakt het evenwicht visueel en technisch verstoord. Vergelijk het met de verwoede pogingen van de mens om zonder rimpels door het leven te gaan. Aan ons nu de taak om dit goed vast te leggen en op te lossen, zodat de molen weer jong oud kan worden.
Onze partners
